Exilio

Edith Saint-Mard zang
Anne Niepold diatonische accordeon
Bernard Mouton blokfluiten
Philippe Malfeyt vihuela, ud
Vincent Libert slaginstrumenten 

Elsa de Lacerda viool
Céline Bodson viool
Morgan Huet altviool
Renaat Ackaert cello 

Op 31 maart 1492 verdreven de Reyes Católicos of Katholieke Koningen de joden uit Castilië en Aragon. Tussen 70.000 en 170.000 mensen werden voorgoed uit het Iberisch Schiereiland verbannen. Deze cd getuigt van de ballingschap van een heel volk, maar ook van het uitbannen van een gevoeligheid die in de middeleeuwse hoofse lyriek wellicht haar hoogtepunt bereikte. Dit werk putte inspiratie uit diverse vormen van ballingschap: heimwee, het zwerven van een hopeloos hart, het verwerpen van een wereld die een en al schijn is…

Die joodse diaspora is naderhand met allerlei culturen in contact gekomen. Om het spoor van die beïnvloeding te volgen hebben La Roza Enflorese en Quatuor Alfama de handen in elkaar gesloten. Samen brengen ze een Joods-Spaans repertoire dat aangevuld is met polyfonieën uit de Spaanse renaissance en met originele composities van Philippe Malfeyt op gedichten van Pablo Neruda.

Toen Flagey in 2013 La Roza Enflorese een creatieopdracht gaf, kwamen meteen twee ideeën bij ons op. De eerste was een samenwerking met een klassieke formatie – en wat is klassieker dan een strijkkwartet? De tweede was om ook ander repertoire aan te boren dan de Sefardische traditie die ons al jaren bezighield. Die twee beslissingen veroor­zaakten een grondige herijking van onze werkwijze. Het was onbegonnen werk om met zijn negenen tegenmelodieën rond een monodie te improviseren. We moesten op zijn minst arrangementen schrijven die geraffineerd genoeg waren om de rijkdom van een strijkkwartet te benutten. Dus waarom zouden we niet de stap wagen om zelf te muziek te schrijven?

Philippe Malfeyt leverde prachtig componeerwerk, dat de oude of traditionele instru­menten bijzonder mooi samen laat zingen met de hedendaagse. Hij creëerde een met oude en volkse klankrijkdom doordesemd universum, dat tegelijk modern en nostalgisch is.

Sinds de première van dit programma, twee jaar geleden, is de ballingschap die we toen vanuit de poëtische invalshoek benaderden helaas pijnlijk actueel geworden.

"De violen huilen om de verloren tijd die niet meer terugkomt
De violen huilen om een verloren vaderland dat misschien terugkomt" (Mahmoud Darwich)